Iacobus de Voragine,
Quadragesimale, sermo
98 (Schneyer : 292)">, Sigle de Schneyer : T28/3
| << |
| Plan : synthétique classique pas de plan V. interventions éditoriales (en rouge) |
Distinctions (4) Thema
Stetit
Iesus
in medio discipulorum suorum et dixit eis : Pax uobis, ego sum, nolite timere.
(Luc. 24, 36).
Christus in ista apparitione per quinque sensus corporis suam resurrectionem discipulis ostendit : (incredulitas)
Ista eadem apparitio plenius ponitur ubi dicitur :
Cum esset sero, die illo una sabbatorum, uenit
Iesus
et stetit in medio et dixit : Pax uobis.
(Ioan. 20, 19).
Circa hanc apparitionem, sciendum est quod, post Christi passionem, discipuli non credebant nec sperabant eum amplius resurrecturum.
Unde Christus in ista apparitione per omnes quinque sensus corporis suam resurrectionem eis ostendit.
I : Per uisum → dominus uoluit recipere uulnera in tribus locis hic ostensis (amor Dei, labor, pedes)
Primo, per uisum, cum dixit :
Uidete manus meas et pedes meos, quia ego ipse sum (Luc. 24, 39), et Ioannes addit quod ostendit eius latus.
Non sine causa autem Dominus uoluit recipere in his tribus locis uulnera que in hac apparitione eis ostendit, scilicet in latere, iuxta cor, in manibus et pedibus.
Si quis enim est frigidus in amando, uideat latus Christi iuxta cor perforatum et inflammabitur ad amorem.
Unde sponsus alloquitur sponsam, dicens :
Pone me ut signaculum super cor tuum, ut signaculum super bracchium tuum, quia fortis est ut mors dilectio (Cant. 8, 6).
Si quis est tepidus in operando, uideat eius manus perforatas et incitabitur ad laborem :
Ecce in manibus meis descripsi te (Isai. 49, 16).
Multum Christus manibus laborauit quando in cruce eas extendit :
Extendi manum meam et non fuit qui aspiceret (Prou. 1, 24).
Si quis est infirmus in aduersa sustinendo, uideat eius pedes perforatos et animabitur ad supportandum.
Eius enim pedes fuerunt perforati et sanguine tincti :
Intingatur pes tuus in sanguine .
Pedes enim sui totum corpus sustentauerunt et inde dolorem maximum sustinuit.
Sustineamus et nos, exemplo Christi, aduersa :
Recogitate eum qui talem aduersus semetipsum sustinuit a peccatoribus contradictionem, ut ne fatigemini animis uestris deficientes (Hebr. 12, 3).
I : Per uisum → dominus uoluit recipere uulnera in tribus locis hic ostensis (uerba pacis, calumnia)
II : Per auditum → dat nobis exemplum quod uerba pacis semper habeamus, sed de multis dicitur quod habent tres linguas : (uerba pacis, calumnia)
Secundo, manifestauit suam resurrectionem per auditum cum dixit : Pax uobis.
Audientes enim discipuli uocem Domini, eum ad loquelam cognouerunt, maxime quia habebat modum talem, scilicet pax uobis, per quod datur intelligi nobis exemplum ut uerba pacis semper habeamus, sed de multis dicitur :
Lingua tertia multos commouit et dispersit illos de gente in gentem (Eccli. 28, 16).
Contingit aliquando magnum monstrum, scilicet quod unus homo habet tres linguas.
Una est lingua adulationis que blanditur in facie.
Alia est detractionis que mordet in absentia.
Tertia est dissensionis que seminat iurgia.
Omnes iste lingue abscindende sunt.
Prima, quia decipit :
Popule meus, qui beatum te dicunt ipsi te decipiunt (Isai. 3, 12).
Secunda, quia infamat.
Ideo non debet aliquis morari neque assiduus esse cum talibus.
Unde de eo qui cum talibus conuersatur assidue dicitur :
Ne forte assiduitate tua infatuatus improperium patiaris et maluisses non nasci (Eccli. 23, 19).
Tertia, quia conturbat :
Calumnia conturbat sapientem (Eccle. 7, 8).
Imo talis lingua ualde a Deo oditur :
Sex sunt que odit Dominus et septimum detestatur anima eius (Prou. 6, 16).
Istud autem septimum est ille
qui seminat inter fratres discordias (Ibidem 6, 19).
II : Per auditum → dat nobis exemplum quod uerba pacis semper habeamus, sed de multis dicitur quod habent tres linguas : (caro Christi, Passio Christi, balsamum, deitas)
III : Per olfactum → in Christus fuit, quia pectus eius erat apotheca omnium charismatum (caro Christi, Passio Christi, balsamum, deitas)
Tertio, manifestauit suam resurrectionem per olfactum, per hoc quod dixit Ioannes :
Insufflauit et dixit eis : Accipite Spiritum Sanctum.
(Ioan. 20, 22).
Eius etiam status erat ualde odoriferus, quia ab illius pectore procedebat quod apotheca omnium charismatum erat.
In Christo quidem fuit myrrha, id est caro mortificata ; fuit thus, id est anima deuotissima ; fuit balsamum, id est deitas pretiosissima.
Ille igitur flatus habebat odorem myrrhe, in quantum procedebat a carne mortificata.
Habebat odorem thuris, in quantum procedebat ab anima deuota.
Habebat odorem balsami, in quantum procedebat a deitate pretiosa.
IV : Per gustum → obtulerunt ei partem piscis assi et fauum mellis
V : Per tactum uulnerum suorum → Christus seruat cicatrices uulnerum suorum
Quarto, manifestauit suam resurrectionem per gustum, quia obtulerunt ei partem piscis assi et fauum mellis.
In fauo est cera et mel.
Per piscem assum, intelligitur eius caro in cruce assata.
Per mel, eius deitas dulcissima.
Per ceram, eius anima lumine sapientie plena.
Illi igitur comedunt piscem assum qui delectantur circa eius passionem.
Illi comedunt mel qui delectantur in eius deitate.
Illi comedunt mel cum cera qui delectantur in deitate beata et in anima gratia plena et ueritate.
V : Per tactum uulnerum suorum → Christus seruat cicatrices uulnerum suorum
Quinto, manifestauit resurrectionem suam per tactum, unde dixit :
Palpate et uidete quia spiritus carnem et ossa non habet, sicut me uidetis habere (Luc. 24, 39).
Et Ioannes dicit quod prebuit palpanda sua uulnera, cum dixit Thome :
Infer digitum tuum huc et uide manus meas, etc. (Ioan. 20, 27).
Christus enim seruat cicatrices uulnerum suorum et ratione sui et ratione nostri.
V.A : ratione sui ut deferet insignia sue gloriose uictorie (miles)
Ratione sui, ut secum semper deferet insignia sue gloriose uictorie, unde dicit Beda super Lucam : Miles in prelio fortiter agens et uictoriam obtinens multis uulneribus confossus est.
Dicit ei medicus : Uis sanari sine omni cicatrices, sine omni deformitate ?
Puto quod in signum uictorie sue cicatrices seruaret.
Ille enim cicatrices sunt in Christo non in deformitatem, sed in magnam pulchritudinem.
Unde dicit Chrysostomus quod cicatrices in Christo sunt radio solis lucidiores.
Sicut enim honor est militi de prelio reuertenti deferre scutum fractum, sic honor est Christo deferre secum sue uictorie gloriosum triumphum, unde dicit
V.B : ratione nostri, ut eas pro nobis Patri representet et ipsum nobis reconciliet (reconciliatio, intercessio, charitatis Christi insignia)
Secundo, seruat cicatrices uulnerum ratione nostri, ut scilicet eas pro nobis Patri representet et ipsum nobis reconciliet.
Cicatricum enim representatio est quedam pro nobis apud Patrem intercessio, sicut miles tacens ab imperatore impetrat, quando uulnera que pro ipso recepit sibi demonstrat.
Unde legitur in Historia Scholastica, in capitulo illo quod incipit Post hoc factum est et in sequenti, quod Antipater Idumeus, pater magni Herodis, in quodam prelio in seruitio imperatoris uulnera multa suscepit.
Qui tandem ab emulis accusatus et ab imperatore citatus, reiectis uestibus, dixit : Ego, Cesar, nolo me excusare apud te si ego diligo te, sed ista uulnera que recepi pro te loquantur pro me.
Tunc imperator placatus in gratiam suam ipsum recepit.
Sic Christus uulnera Patri ostendit ut insinuet quantum nos dilexit et quam care nos emit, ut sic ad misericordiam Patrem inducat.
Unde I : Per uisum → dominus uoluit recipere uulnera in tribus locis hic ostensis
VI : Doxologia
Ex his igitur patet quod Christus per omnes corporis sensus manifestauit suam resurrectionem.
Ipse enim filius Dei,
resurgens a mortuis, iam non moritur, mors illi ultra non dominabitur.
Idem faciat nos resurgere a peccato, faciat mori sine peccato, faciat ut ultra non dominetur nobis peccatum, ut sic a peccato resuscitati, peccato mortui, a peccato liberi, de ista prima resurrectione a culpa, peruenire mereamur ad secundam resurrectionem in gloriam.
Ad quam, meritis gloriose Uirginis et precibus matris sue, beati Dominici Patris nostri ipse Filius Dei nos perducat, qui cum Patre et Spiritu Sancto per infinita secula regnat.
Amen.